Αγαπημένε μου, 8χρονε Ροναλντίνιο,
Αύριο, όταν θα γυρίσεις σπίτι μετά το ποδόσφαιρο, θα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι μέσα σε αυτό. Οι θείοι σου, φίλοι της οικογένειας και κάποιοι άλλοι που δεν θα αναγνωρίζεις, θα βρίσκονται στην κουζίνα. Αρχικά θα σκεφτείς ότι άργησες για το πάρτι. Όλοι βρίσκονται εκεί για να γιορτάσουν τα 18α γενέθλια του αδελφού σου Ρομπέρτο.
Συνήθως, όταν επιστρέφεις από το ποδόσφαιρο, η μητέρα σου είναι εκεί γελώντας ή αστειευόμενη.
Αλλά αυτήν τη φορά, κλαίει.
Μετά θα δεις τον αδελφό σου, Ρομπέρτο. Θα έρθει, θα σε αγκαλιάσει από τον ώμο και θα σε πάρει μαζί του στο μπάνιο για να μείνετε μόνοι. Θα σου πει κάτι που δεν θα καταλάβεις.
«Υπήρξε ένα ατύχημα. Ο μπαμπάς έφυγε. Πέθανε».
Δεν θα βγάζει νόημα για σένα. Τι σημαίνει αυτό; Πότε θα γυρίσει πίσω; Πώς μπορεί ο μπαμπάς να «έφυγε»;
Ο μπαμπάς ήταν εκείνος που σου είπε να παίζεις δημιουργικά μέσα στο γήπεδο, αυτός που σου είπε να παίζεις ελεύθερα, απλά να παίζεις με την μπάλα. Πιστεύει σε μένα περισσότερο από τον καθένα. Όταν ο Ρομπέρτο ξεκίνησε να παίζει επαγγελματικά ποδόσφαιρο πέρσι στην Γκρέμιο, ο μπαμπάς είχε πει σε όλους, «ο Ρομπέρτο είναι καλός, αλλά παρακολουθήστε τον νεότερο αδελφό του να έρχεται».
Ο μπαμπάς ήταν σούπερ ήρωας. Λάτρευε τόσο πολύ το ποδόσφαιρο που ακόμα και μετά τη σκληρή δουλειά του στα ναυπηγεία καθημερινά, δούλευε ως φύλακας στο γήπεδο της Γκρέμιο τα Σαββατοκύριακα. Πώς μπορείς να μην τον δεις ξανά; Δεν θα καταλάβεις αυτά που σου λέει ο Ρομπέρτο.
Δεν θα νιώσεις τη λύπη αμέσως. Αυτό θα έρθει λίγο αργότερα. Μερικά χρόνια μετά, όταν θα καταλάβεις πως ο μπαμπάς δεν θα επιστρέψει ξανά στη Γη. Αλλά αυτό που θέλω να καταλάβεις είναι πως κάθε φορά που θα έχεις την μπάλα στα πόδια σου, ο μπαμπάς θα είναι μαζί σου.
Όταν έχεις την μπάλα στα πόδια σου, είσαι ελεύθερος. Είσαι χαρούμενος. Είναι κάπως σαν να ακούς μουσική. Αυτό το συναίσθημα σε κάνει να θες να εξαπλώνεις τη χαρά και στους άλλους.
Είσαι τυχερός γιατί έχεις τον Ρομπέρτο. Ακόμα κι αν είναι 10 χρόνια μεγαλύτερος από σένα και ήδη παίζει ποδόσφαιρο στην Γκρέμιο, θα είναι πάντα εκεί για σένα. Δεν θα είναι απλά ένας αδελφός, θα γίνει κάτι σαν πατέρας για σένα. Και πάνω απ’ όλα, ο ήρωάς σου.
Θα θες να παίζεις σαν αυτόν, θα θες να γίνεις σαν αυτόν. Κάθε πρωί, όταν θα πηγαίνεις στην Γκρέμιο -και θα παίζεις με τους μικρούς, όταν ο Ρομπέρτο θα παίζει με την αντρική ομάδα- θα πηγαίνεις στα αποδυτήρια με τον μεγάλο σου αδελφό, τον σταρ του ποδοσφαίρου. Και κάθε βράδυ, όταν θα πηγαίνεις στο κρεβάτι, θα σκέφτεσαι, μοιράζομαι το δωμάτιο με το είδωλό μου.
Δεν υπάρχουν αφίσες στους τοίχους, παρά μόνο μια μικρή τηλεόραση. Δεν έχει σημασία βέβαια, γιατί δεν έχεις χρόνο για να παρακολουθήσεις μαζί του κάποιο παιχνίδι. Όταν δεν ταξιδεύει με την ομάδα για αγώνες, ο Ρομπέρτο σε παίρνει έξω για να παίξετε κι άλλο ποδόσφαιρο.
Εκεί που μένεις, στο Πόρτο Αλέγκρε, υπάρχουν ναρκωτικά και συμμορίες τριγύρω σου. Θα είναι σκληρό, αλλά όσο συνεχίζεις να παίζεις ποδόσφαιρο –στον δρόμο, στο πάρκο, με τον σκύλο σου– θα νιώθεις ασφαλής.
Ναι, είπα με τον σκύλο. Είναι ένας ακούραστος αμυντικός.
Θα παίξεις με τον Ρομπέρτο. Θα παίξεις με άλλο παιδιά και μεγαλύτερα στο πάρκο. Αλλά όταν όλοι οι άλλοι θα κουράζονται, εσύ θα θες να συνεχίσεις να παίζεις. Οπότε πάντα να παίρνεις τον σκύλο μαζί σου, τον Μπόμπομ. Ο Μπόμπομ είναι βραζιλιάνικος σκύλος και ακόμα και τα βραζιλιάνικα σκυλιά λατρεύουν το ποδόσφαιρο. Θα είναι πολύ καλή προπόνηση για τις ντρίμπλες και την τεχνική και… μπορεί το πρώτο ατύχημα για το «Ελάστικο».
Χρόνια αργότερα, όταν θα παίζεις στην Ευρώπη, κάποιοι αμυντικοί θα σου θυμίζουν τον Μπόμπομ.
Τα παιδικά χρόνια θα είναι διαφορετικά για σένα. Αλλά στα 13 σου, οι άνθρωποι θα ξεκινήσουν να μιλάνε για σένα. Θα αρχίσουν να μιλάνε για την ικανότητά σου και το τι μπορείς να κάνεις με την μπάλα στα πόδια. Σε αυτή την περίοδο, το ποδόσφαιρο είναι απλά ένα άθλημα για σένα. Αλλά το 1994, όταν θα είσαι 14, το Παγκόσμιο Κύπελλο θα σου δείξει πως το ποδόσφαιρο είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό παιχνίδι.
17 Ιουλίου, 1994, είναι η μέρα που κάθε Βραζιλιάνος θυμάται. Εκείνη τη μέρα, θα ταξιδέψεις με την ομάδα Νέων της Γκρέμιο για έναν αγώνα στο Μπέλο Οριζόντε. Ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι στην τηλεόραση και θα παίζουν η Βραζιλία απέναντι στην Ιταλία. Ναι, έτσι ακριβώς, οι «Canarinho» θα είναι στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια. Όλη η χώρα θα παραλύσει.
Όλοι στο Μπέλο Οριζόντε, θα έχουν βραζιλιάνικες σημαίες. Δεν θα υπάρχουν χρώματα εκτός από το πράσινο και το κίτρινο εκείνη την ημέρα. Κάθε μέρος στην πόλη θα έχει το παιχνίδι με τον ήχο στη διαπασών και γεμάτο από κόσμο.
Θα το παρακολουθήσεις με τους συμπαίκτες σου. Το τελικό σφύριγμα θα σε απογοητεύσει με το παιχνίδι να είναι στο 0-0. Θα πάει στη διαδικασία των πέναλτι.
Η Ιταλία θα χάσει το πρώτο, το ίδιο και η Βραζιλία. Η Ιταλία θα σκοράρει. Και μετά… ο Ρομάριο θα πάρει θέση. Σουτάρει με φάλτσα στα αριστερά… κτυπάει στο δοκάρι… και καταλήγει στα δίχτυα. Τα παιδιά στην ομάδα φωνάζουν και πανηγυρίζουν.
Η Ιταλία σκοράρει κι αυτή και πάλι θα υπάρξει σιγή.
Ο Μπράνκο σκοράρει για τη Βραζιλία. Ο Ταφαρέλ αποκρούει για τη Βραζιλία. Ο Ντούνγκα σκοράρει για τη Βραζιλία.
Και τότε, η στιγμή που όχι απλά θα αλλάξει τη ζωή σου, αλλά τη ζωή εκατομμυρίων Βραζιλιάνων.
Ο Μπάτζιο στέκεται στη βούλα για την Ιταλία και αστοχεί.
Η Βραζιλία είναι Παγκόσμια Πρωταθλήτρια.
Κατά τη διάρκεια των τρελών πανηγυρισμών, θα γίνει ξεκάθαρο σε σένα πως αυτό είναι που θες να κάνεις για όλη σου τη ζωή. Θα καταλάβεις τι σημαίνει το ποδόσφαιρο για τους Βραζιλιάνους. Θα αισθανθείς τη δύναμη αυτού του αθλήματος. Το σημαντικότερο απ΄όλα, θα δεις την ευτυχία που μπορεί να φέρει το ποδόσφαιρο στους κανονικούς ανθρώπους.
«Θα παίξω για τη Βραζιλία» θα πεις στον εαυτό σου εκείνη τη μέρα.
Κανείς δεν πρόκειται να πιστέψει σε σένα, ειδικά με τον πρώτο που παίζεις.
Θα υπάρξουν κάποιοι προπονητές -καλά, ένας συγκεκριμένος- που θα σου πει να σταματήσεις να παίζεις με τον τρόπο που το κάνεις. Θα σκεφτείς πως θα πρέπει να είσαι πιο σοβαρός, να σταματήσεις να ντριμπλάρεις συνεχώς. «Δεν θα τα καταφέρεις ποτέ στη ζωή σου ως ποδοσφαιριστής» θα σου πει!
Χρησιμοποίησε αυτά τα λόγια ως κίνητρο. Χρησιμοποίησέ τα ώστε να σε κρατάνε συγκεντρωμένο. Και μετά σκέψου τους παίκτες που έπαιζαν ποδόσφαιρο όμορφα. Ντένερ, Μαραντόνα, Ρονάλντο.
Σκέψου αυτά που έλεγε ο μπαμπάς, να παίζεις ελεύθερα, απλά να παίζεις με την μπάλα. Να παίζεις με ευχαρίστηση. Αυτό είναι κάτι που πολλοί προπονητές δεν πρόκειται να καταλάβουν αλλά όταν θα βρίσκεσαι στο γήπεδο, ποτέ δεν θα τον υπολογίσεις. Τα πάντα θα έρθουν φυσιολογικά. Πριν καν βρεις τον χρόνο να σκεφτείς τα πόδια σου ήδη θα έχουν πάρει την απόφαση.
Η δημιουργία θα πάει πιο μακριά από τον υπολογισμό.
Μία μέρα, λίγους μήνες μετά που θα δεις τον Ρομάριο να σηκώνει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994, ο προπονητής σου στην Γκρέμιο θα σε φωνάξει μετά την προπόνηση στο γραφείο του. Θα σου πει πως έχεις επιλεγεί στην εθνική Βραζιλίας κάτω των 17. Όταν θα πας στο προπονητήριο στην Τερεσόπολις θα δεις κάτι που δεν πρόκειται να ξεχάσεις ποτέ: Όταν θα περπατήσεις για την καφετέρια, θα παρατηρήσεις τις φωτογραφίες που βρίσκονται στους τοίχους –Πελέ, Ζίκο, Μπεμπέτο.
Θα περπατάς στους ίδιους χώρους όπως αυτοί οι θρύλοι. Θα καθίσεις στα ίδια τραπέζια της καφετέριας όπως ο Ρομάριο, ο Ρονάλντο, ο Ριβάλντο κάθισαν σε αυτά. Θα τρως το ίδιο φαγητό που έφαγαν και αυτοί. Θα κοιμάσαι στα ίδια κρεβάτια που κοιμήθηκαν και αυτοί. Όταν θα ξαπλώνεις το βράδυ να κοιμηθείς η τελευταία σου σκέψη θα είναι, αναρωτιέμαι ποιος από τους ήρωες μου, ξάπλωσε στο ίδιο μαξιλάρι με εμένα.
Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, δεν θα κάνεις τίποτα άλλο εκτός από το να παίζεις ποδόσφαιρο. Θα περάσεις τη ζωή σου σε λεωφορεία και σε προπονητικά γήπεδα. Για την ακρίβεια, από το 1995 έως το 2003 δεν θα πας διακοπές. Θα είναι πολύ έντονο.
Αλλά όταν θα κλείσεις τα 18, θα έχεις πετύχει κάτι για το οποίο ο πατέρας θα είναι πολύ περήφανος για σένα. Θα κάνεις το ντεμπούτο σου με την αντρική ομάδα της Γκρέμιο. Το μόνο λυπηρό κομμάτι θα είναι πως ο Ρομπέρτο δεν θα βρίσκεται εκεί. Ένας τραυματισμός στο γόνατο θα του κόψει πρόωρα την καριέρα του στην Γκρέμιο και θα παίζει πλέον στην Ελβετία. Δεν θα μοιραστείς το γήπεδο με τον ήρωά σου, αλλά θα έχεις περάσει τόσα πολλά χρόνια που θα παρακολουθείς τον Ρομπέρτο που θα ξέρεις τι να κάνεις και πώς να πράξεις.
Τις ημέρες των αγώνων, θα διασχίζεις το πάρκινγκ που χρησιμοποιούσε ο πατέρας όταν δούλευε φύλακας τα Σαββατοκύριακα. Θα μπεις στα αποδυτήρια που συνήθιζε να σε παίρνει ο αδελφός σου όταν ήσουν μικρός. Θα φορέσεις την μπλε και μαύρη φανέλα της Γκρέμιο όπως αυτός. Θα σκεφτείς: Η ζωή δεν μπορεί να γίνει καλύτερη από αυτό. Θα σκεφτείς πως τελικά τα κατάφερες. Παίζεις στην ομάδα της γενέτειράς σου.
Αλλά δεν τελειώνει εδώ η ιστορία.
Την επόμενη χρονιά θα παίξεις το πρώτο σου παιχνίδι με την αντρική ομάδα της Βραζιλίας. Ένα αστείο συμβάν θα συμβεί. Ουσιαστικά θα εμφανιστείς μία ημέρα μετά στην προπόνηση από τους συμπαίκτες σου. Γιατί; Θα καθυστερήσεις από τον τελικό της Γκρέμιο απέναντι στην Ιντερνασιονάλ για το Καμπεονάτο Γκαούτσο.
Για την Ιντερνασιονάλ θα παίζει ο αρχηγός της ομάδας του 1994 της Βραζιλίας, ο Ντούνγκα.
Θα παίξεις πολύ καλά σε αυτό το ματς. Οπότε όταν θα φτάσεις την επόμενη μέρα για την πρώτη σου προπόνηση με την Βραζιλία, οι νέοι συμπαίκτες σου – αυτοί που έβλεπες να κερδίζουν το Παγκόσμιο Κύπελλο το ’94- θα μιλούν για τον νέο παίκτη. Τον μικρό που φοράει τη φανέλα με τη 10.
Θα μιλάνε για σένα.
Θα συζητάνε για το πώς ντρίμπλαρες τον Ντούνγκα. Θα μιλάνε για το γκολ νίκης που πέτυχες. Αλλά μη νιώσεις άνετα, γιατί δεν πρόκειται να είναι τόσο καλοί με σένα. Αυτή θα είναι η πιο σημαντική στιγμή στη ζωή σου. Όταν θα φτάσεις σε αυτό το επίπεδο, οι άνθρωποι θα περιμένουν πολλά από εσένα.
Θα συνεχίσεις να παίζεις με τον τρόπο σου;
Ή θα ξεκινήσεις να υπολογίζεις; Θα παίζεις με ασφάλεια;
Η μόνο συμβουλή που μπορώ να σου δώσω είναι αυτή: Κάντο με τον τρόπο σου. Να είσαι ελεύθερος. Άκου τη μουσική. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για σένα, να ζήσεις τη ζωή σου.
Παίζοντας για τη Βραζιλία θα αλλάξει τη ζωή σου. Όλο αυτό το ξάφνιασμα, πόρτες που δεν ήξερες θα είναι διαθέσιμες για σένα και θα αρχίσουν να ανοίγουν.
Θα ξεκινήσεις να παίζεις στην Ευρώπη, όπου πολλοί ήρωες σου πήγαν και απέδειξαν στους εαυτούς τους. Ο Ρονάλντο θα σου πει για τη ζωή στην Βαρκελώνη. Θα δεις τα βραβεία του, τη Χρυσή Μπάλα. τα τρόπαια του με τον σύλλογο. Ξαφνικά, θα θες να γράψεις και εσύ ιστορία. Θα ξεκινήσεις να ονειρεύεσαι πέρα από την Γκρέμιο. Το 2001 θα υπογράψεις με την Παρί Σεν Ζερμέν.
Πώς μπορώ να πω σε ένα παιδί που γεννήθηκε σε ένα ξύλινο σπίτι σε φαβέλα, για το πώς είναι η ζωή στην Ευρώπη; Είναι απίθανο. Δεν θα καταλάβεις ακόμα και να σου εξηγήσω. Από τη στιγμή που θα φύγεις για το Παρίσι, μετά την Βαρκελώνη, το Μιλάνο, όλα θα εξελιχθούν πολύ, πολύ γρήγορα. Κάποια από τα media στην Ευρώπη δεν θα καταλάβουν το στυλ παιχνιδιού σου. Δεν θα καταλάβουν γιατί πάντα εσύ θα χαμογελάς.
Λοιπόν, χαμογελάς γιατί το ποδόσφαιρο είναι διασκεδαστικό. Γιατί θα πρέπει να είσαι σοβαρός; Ο στόχος σου είναι να σκορπάς χαρά. Θα σ’ το πω ξανά – Η δημιουργία πάνω από τον υπολογισμό.
Μείνε ελεύθερος και θα κερδίσεις το Παγκόσμιο Κύπελλο για τη Βραζιλία.
Μείνε ελεύθερος και θα κερδίσεις το Τσάμπιονς Λιγκ, την Ισπανία και την Ιταλία.
Μείνε ελεύθερος και θα κερδίσεις τη Χρυσή Μπάλα.
Αυτό για το οποίο θα είσαι περισσότερο περήφανος θα είναι πως βοήθησες την Μπαρτσελόνα να αλλάξει το ποδόσφαιρο της μέσα από το στυλ που θα παίζεις εσύ. Όταν θα φτάσεις εκεί, η Ρεάλ Μαδρίτης θα είναι η δύναμη στο ισπανικό ποδόσφαιρο. Αλλά τη στιγμή πουν θα αφήσεις το κλαμπ, τα παιδιά θα ονειρεύονται να παίζουν με τον τρόπο της Μπαρτσελόνα.
Άκουσέ με, σκέψου. Ο ρόλος σου αυτό θα είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν στο γήπεδο.
Στην Μπαρτσελόνα, θα ακούσεις γι’ αυτόν τον μικρό στην ομάδα των νέων. Φοράει το 10 στη φανέλα του όπως και εσύ. Είναι μικρός όπως και εσύ. Παίζει με την μπάλα στα πόδια όπως και εσύ. Εσύ και οι συμπαίκτες σου θα πάτε να τον δείτε να παίζει με την μικρή ομάδα της Μπαρτσελόνα και εκείνη τη στιγμή θα ξέρεις πως θα γίνει πολύ πιο σπουδαίος ποδοσφαιριστής απ’ όσο δείχνει. Το παιδί είναι διαφορετικό. Το όνομά του είναι Λίο Μέσι.
Θα πεις στους προπονητές να τον φέρουν στην αντρική ομάδα και να παίξει στο πλευρό σου. Όταν θα έρθει, οι παίκτες της Μπαρτσελόνα θα μιλάνε γι αυτόν όπως μιλούσαν για σένα οι παίκτες της Βραζιλίας.
Θέλω να του δώσεις ένα κομμάτι από τη συμβουλή μου.
Πες του, «παίξε με ευχαρίστηση. Παίξε ελεύθερα. Απλά παίξε με την μπάλα στα πόδια».
Ακόμα και όταν φύγεις, το ελεύθερο στυλ θα μείνει στην Μπαρτσελόνα μέσα από τον Μέσι.
Πολλά θα συμβούν στη ζωή σου, καλά και άσχημα. Αλλά ότι κι αν συμβεί θα το οφείλεις στο ποδόσφαιρο. Όταν οι άνθρωποι θα σε ρωτάνε για το στυλ σου ή γιατί γελάς μετά την ήττα της ομάδας σου, θέλω να σκέφτεσαι μία ανάμνηση.
Όταν ο πατέρας έφυγε από αυτόν τον κόσμο, δεν είχες βίντεο από αυτόν. Η οικογένειά σου δεν είχε λεφτά οπότε οι γονείς σου δεν είχαν δική τους κάμερα. Δεν θα είσαι σε θέση να ακούς τη φωνή του πατέρα σου ή να τον ακούς να γελάει ξανά.
Αλλά εκτός από τα αγαθά, πάντα θα υπάρχει κάτι που θα θυμάσαι από αυτόν. Είναι η φωτογραφία εκείνου και σένα που παίζετε ποδόσφαιρο. Γελάς, είσαι χαρούμενος με την μπάλα στα πόδια σου. Είναι ευτυχισμένος που σε βλέπει.
Όταν θα έρθουν τα λεφτά -και η πίεση και η κριτική- μείνε ελεύθερος.
Παίξε όπως σου είχε πει να παίζεις.
Παίξε με την μπάλα.
– Ronaldinho
