Βγαλμένη από τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ, η Γιούνα Κιμ είναι λυρισμός στην κινούμενη μορφή του. Πλάσμα ρευστό, για αυτό και ασαφές. Η Γιούνα Κιμ φοράει τα παγοπέδιλα και τα όμορφα πόδια της (τα πόδια των πατινέζ μπορούν να σε κάνουν να πιστέψεις στα θαύματα, ακόμα και αν δε σε αφορούν υπό την έννοια της σάρκας και των ορμονών) είναι αυθύπαρκτα πλάσματα. Και ενώ η ποίηση αφορά στην αντίληψή της των λόγων και των σκηνών όπως επιθυμεί ο δέκτης, στην περίπτωση των πατινέζ και, συγκεκριμένα, της μάλλον πιο σπουδαίας (και σίγουρα πιο σημαντικής) αθλήτριας στην ιστορία της Νότιας Κορέας, πρέπει να υποχρεωθούμε να παραδεχθούμε ότι ο δείκτης της συμμετρίας και της αρμονίας που μας παρουσιάζεται ρέπει προς την αντικειμενικότητα. Το οξύμωρο, βεβαίως, του σχήματος είναι ότι τούτο, αν στέκει, πρόκειται για μία από τις πιο ρευστές αθλητικές κινήσεις.
Είναι, χρόνος παροντικός. Η Γιούνα (Γιου-Να, στο ακριβέστερο) άναψε την ολυμπιακή φλόγα στους Ολυμπιακούς της Πιονγκτσάνγκ. Στο Βανκούβερ το 2010 πήρε το χρυσό μετάλλιο σε σύντομο και ελεύθερο πρόγραμμα, δηλαδή στο σύνολο, φορώντας την περιπατιτική στολή του Αριστόξενου του Ταραντίνου, ενώ στο Σότσι, το 2014, έμεινε δεύτερη στο σύνολο, πίσω από τη Ρωσίδα Αντελίνα Σατνίκαβα. Τούτο θεωρείται μία από τις κλοπές στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Το κοινό αίσθημα είναι ότι η Κιμ προσπέρασε τη Σατνίκαβα, αφού ήταν τουλάχιστον ξεκάθαρο ότι το δικό της πρόγραμμα ήταν υψηλότερου δείκτη δυσκολίας. Η Κιμ κάλυψε, κατά τις ικανότητές της, πολύ περισσότερο χώρο στο παγοδρόμιο, είχε τουλάχιστον πιο νομότυπες απογειώσεις και προσγειώσεις στα άλματά της και ακόμα και Ρωσίδες, όπως η Γιούλιγια Λιπνίτσκαγια, που τάχθηκε εμμέσως υπέρ της νίκης της Κιμ. Η Σατνίκαβα πήρε το χρυσό μετάλλιο στο ελεύθερο πρόγραμμα και αυτή που λογίζεται ως αληθινή νικήτρια βρέθηκε στα δεξιά της, στο δεύτερο σκαλί του βάθρου.
*Εδώ και μέρες απέφευγα να πατήσω το λινκ για το πρόγραμμα της Κιμ στο Σότσι. Ο τίτλος του βίντεο είναι «η Κιμ παίρνει το ασημένιο με υπέροχο πρόγραμμα». Το πρόβλημά μου ήταν το ασημένιο. Φαντάζομαι ότι δεν πρόκειται για πρωτοτυπία, αλλά θέλω να βλέπω τα χρυσά μετάλλια, κάτι που αποδεικνύει πόσο αθλητικά κοντόφθαλμος είμαι και πόσο λίγη ανοχή έχω για εκείνους που κάποιος τους προσπέρασε. Η εξοικείωση με την τελική ήττα, παρά τη δική μου καθημερινή χασούρα, προϋποθέτει δομή και ιδανικά τα οποία σίγουρα είναι ένας αγώνας για να τα μάθεις. Μπορείς να μάθεις, επί παραδείγματι, τι σημαίνει η νίκη και να μην είσαι ικανός να ελέγξεις με τη λογική οποιαδήποτε απώλεια, ωστόσο υπάρχει ένα κενό στον πολιτισμό που αφορά τόσο στους νικητές όσο και στους ηττημένους. Είναι οι όροι της ταχύτητας τόσο οξυμένοι, που αλίμονο αν υπήρχε περιθώριο για χαλάρωση. Η τάση για βελτίωση του ανθρώπινου είδους, που αυτό που στην πραγματικότητα εξυπηρετεί είναι το ταξίδι προς την αθανασία, φέρνει και την τερατοδημιουργία πλασμάτων που η δημιουργικότητά τους δεν πατάει σε αχαρτογράφητα πεδία, ούτε βγαίνει ποτέ ακατέργαστη. Όσο κι αν αυτό είναι μελαγχολικό, έχει διάφορα καλά, όμως ο θεατής, που σχεδόν περιφρονεί το δεύτερο και απαντάει με την αμερικανίστικη εξυπνάδα, έχει χάσει λίγο από τον εαυτό του ως πλάσματος με κατανόηση, έχει φυτευτεί μέσα του ο σπόρος μίας δυσάρεστης πορείας σε ό,τι αφορά την απληστία και την καρατόμηση.
Το καλλιτεχνικό πατινάζ είναι υψηλή μορφή τέχνης. Οι αθλητές του είναι μάλλον ανώτερα όντα, αφού μπορούν να συνδέουν τον ανταγωνισμό, ως συναίσθημα, με το μπαλέτο, στο οποίο βασίζεται κάθε χορευτική κίνηση. Αν κάποιος παρακολουθήσει τα νικητήρια προγράμματα τόσο στο σύντομο όσο στο ελεύθερο πρόγραμμα Ανδρών και Γυναικών, σε κάθε Ολυμπιακούς Αγώνες, θα ορκιζόταν ότι καλύτερος πατινέρ και πιο χαρισματική πατινέζ δεν έχουν υπάρξει στην ιστορία. Η συγκίνηση προσφέρει αυταπάτη στο μέτρο που προσπερνά το συμβατό. Τα πρώτα χρόνια μου στις εφημερίδες μαγεύτηκα τόσο πολύ από τον Γεβγκένι Πλούσενκο, μόνο και μόνο για να διαφωνήσω με μία κοπέλα που έπινε νερό στο όνομα του Αλεξέι Γιαγκούντιν, παρ’ όλο που δεν τον είχα δει ποτέ να αγωνίζεται. Σε ένα πρόγραμμά του στην Αγία Πετρούπολη ο «Πλούσι» είχε στριφογυρίσει τόσο γρήγορα, που θαρρούσες ότι βρισκόσουν κοντά σε χρονομηχανή της Marvel. Και το έκανα μόνο και μόνο διότι θεωρούσα ότι δεν υπήρχε περίπτωση να ήταν κάποιος ποτέ πιο άρτιος από ό,τι ήταν ο Πλούσενκο. Το κορίτσι, που είχε θελήσει να δώσει στον Γιαγκούντιν το ρόλο του δέλεαρ, δεν πέτυχε το στόχο του. Τουλάχιστον τότε. Ωστόσο, οι περιστροφές της παγωμένης Γης έφεραν τον Γιαγκούντιν στο προσκήνιο. Βίντεο για το 2002 και την καταπληκτική παράστασή του στο Σολτ Λέικ Σίτι. Το σύντομο πρόγραμμα, που ασφαλώς του έφερε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Αν υπάρχει επιμονή για τον Πλούσενκο, είναι επειδή η άγνοια διαδραματίζει τον πρωτεύοντα ρόλο. Ίσως και όχι, αλλά όλη η κίνηση του Γιαγκούντιν ήταν βγαλμένη από παιδικό όνειρο και αντίληψη για την αιώνια ευτυχία. Μία ιδέα ξεπερασμένη, δηλαδή, όχι ζητούμενη, που όταν, όμως, εμφανίζεται εμφανίζει μία νέα πραγματικότητα, σαν αερικό, η οποία επίσης εξαφανίζεται όταν οι ατμοί ξεθυμαίνουν. Η πρώτη εβδομάδα, τουλάχιστον σε επίπεδο γυναικών, ήταν απίθανη: Η Μιράι Ναγκάσου έγινε η τρίτη που έκανε triple axel (ένα άλμα που πήρε το όνομά του προς τιμή του Άξελ Πάουελ, του Αμερικανού που το ανακάλυψε το 19ο αιώνα) σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Ναγκάσου, εντελώς Ασιάτισσα σε χαρακτηριστικά, είναι γεννημένη στην Καλιφόρνια, μεγαλωμένη Αμερικανίδα. Οι άλλες δύο που το έχουν κάνει είναι, προφανώς, επίσης Ασιάτισσες και μάλιστα Γιαπωνέζες: Η Μιντόρι Ίτο, στο Άλμπερτβιλ το 1992, και η Γιαπωνέζα Μάο Ασάντα, στο Βανκούβερ το 2010 και το Σότσι το 2014, οι οποίες δεν κατέκτησαν το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο σε αυτές τις περιπτώσεις. Το ίδιο ενδεχομένως να συμβεί και στην περίπτωση της Ναγκάσου, μπαίνοντας στην τελευταία εβδομάδα του τουρνουά: Η Αλίνα Ζαγκίταβα και η Εβγκενία Μεντβέντεβα είναι οι αληθινές νεράιδες της διοργάνωσης.
Σαν να μην μπορούσε να γίνει χειρότερη η τιμωρία της Ρωσίας λόγω ντόπινγκ, η ΔΟΕ έβαλε την ουρά στα σκέλια, αφού καλλιτεχνικό πατινάζ χωρίς Ρωσίδες δεν υπάρχει και θέσπισε την ολυμπιακή ομάδα της Ρωσίας. Τα προγράμματα της Μεντβέντεβα και της Ζαγκίταβα ήταν εξώκοσμα, για διαφορετικό λόγο: το πρώτο ήταν γήινο, το δεύτερο βγήκε μέσα από τα όνειρα του Τσαϊκόφσκι, μία επιστράτευση της κίνησης προκειμένου η κλασική μουσική να σταματήσει να απευθύνεται σε ακροατές που το μουσικό αυτί τους λειτουργεί μέσα από ή εξαιτίας της πολυτέλειας του χρόνου που τους προσφέρει το πασιφανώς (ειδικά τις περασμένες εποχές) ταξικό πλεονέκτημα και να γίνει ένα ανθρωπιστικό όπλο.
Στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Πιονγκτσάνγκ συμβαίνουν υπέροχες στιγμές: οι Ολλανδοί, που ανακάλυψαν το speed skating, αφού έψαχναν τον τρόπο να κάνουν μεταφορές σε παγωμένες λίμνες, κυριάρχησαν στα αγωνίσματά του. Ακόμα και ο Καναδός, που έκανε το ολυμπιακό ρεκόρ στα 10.000μ., είναι μισός γενίτσαρος: από μητέρα Ολλανδέζα. Στο γύρο του θριάμβου του Τεντ-Γιαν Μπλέμεν, δύο θα μπορούσαν να είναι οι σκέψεις. Α) Οι γενίτσαροι είναι οι πιο φανατικοί πατριώτες. Β) Οι Ολλανδοί όντως δεν έχουν πατρίδα.
Περισσότερη σημασία, όμως, για τον πρωτόπειρο, έχουν τα σπορ. Το δίαθλο, που σε μία πορεία 20 χιλιομέτρων οι αθλητές σταματούν για να κάνουν σκοποβολή. Ένα πλήρες αγώνισμα, που δεν υπάρχει πεδίο εκγύμνασης, σωματικής τε και πνευματικής, που να μην μπορείς να επιχειρηματολογήσεις. Η λεπτή ικανοποίηση παίρνει σαρκαστικό στοιχείο όταν μαθαίνεις ότι στο… αθλητικότερο άθλημα οι Αμερικανοί δεν έχουν κατακτήσει ακόμα μετάλλιο. Όχι χρυσό, αλλά μετάλλιο. Το χόκεϊ επί πάγου, που είναι ένα από τα πιο γρήγορα ομαδικά σπορ, έχει ακόμα και αποβολές, όπως το πόλο, αλλά δεν έχει οφσάιντ, υπάρχει το κέρλινγκ, το λουτζ, το σκέλετον, οι σκέιτερς, το… μπιτς βόλεϊ της χειμερινής διοργάνωσης, οι οποίοι συνοψίζονται στο όνομα του Σον Γουάιτ, που πριν από λίγες μέρες κατέκτησε το τρίτο διαδοχικό χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο.
Υπάρχει και αυτή η Ρωσίδα αθλήτρια του κέρλινγκ. Συγγνώμη, αθλητικό ιδεώδες.
Φαίνεται ότι δε μας αφορούν, αλλά ο αθλητισμός δεν έχει χωράφια. Όπως συμβαίνει με τα 50 χλμ. βάδην, που δεν έχει υπάρξει άνθρωπος που να έχει παρακολουθήσει ολόκληρη κούρσα στην τηλεόραση χωρίς διακοπή, το δίαθλο κερδίζει το σεβασμό σου, περισσότερο λόγω της εμφάνισης του πόνου, των αθλητών που υποφέρουν, που φτάνουν στα όριά τους χωρίς να αγγίζουν τη θέωση μέσω της χορευτικής κίνησης, παρά μέσω της επιβίωσης του κορμιού, που μόλις αποθεραπευθεί μπορεί να έχει πολλές ιστορίες να πει. Οι ιστορίες είναι το ίδιο υπέροχες με εκείνες των θερινών Ολυμπιακών, ενώ η αίσθηση του παγκόσμιου φεστιβάλ παραμένει ίδια. Έρχεται και μας βρίσκει μέσα στον χειμώνα και ενδεχομένως να μην είμαστε βέβαιοι ότι πρέπει να αλλάξουμε το πρόγραμμά μας, όμως θα άξιζε τον κόπο. Ως θεατής, ό,τι και να παρακολουθήσεις αυτές τις μέρες στην Πιονγκτσάνγκ, είναι πραγματικά αξιομνημόνευτο. Και το (κάθε) σπορ είναι ακόμα καλύτερο όταν δεν ξέρεις τους κανονισμούς του ή, στην περίπτωση του μπέιζμπολ και του αμερικάνικου ποδοσφαίρου, όταν έχεις αρκετά ποπ κορν για να τρως στα διαλείμματα.
